ژنتیک و افزایش قد
ژنتیک, مهم ترین عامل موثر بر رشد قد
رشد کودک یکی از مهم ترین موضوعاتی است که والدین بی صبرانه انتظار آن را می کشند
رشد کودک یکی از مهم ترین موضوعاتی است که والدین بی صبرانه انتظار آن را می کشند. والدین ماه به ماه متوجه اضافه شدن وزن کودک، افزایش قد و بیشتر شدن توانایی های کودک خود می شوند. یکی از شیرین ترین لحظه های زندگی مشاهده افزایش قد فرزندان است و طبیعی است که همه بخواهند کودکشان قد بکشد. اما این خواسته فقط به دوران کودکی مربوط نمی شود. بسیاری از نوجوانان و جوانا ن از قد خود ناراضی هستند و دلشان می خواهد قد بلند باشند.به طور طبیعی بیشتر افراد دوست دارند قد بلندی داشته باشند اما آیا می دانید رشد قدی طی چه مراحلی رخ می دهد و چگونه می توان قدی بلندتر داشت؟
دانشمندان تخمین زده اندکه حدود ۸۰ % از قد افراد توسط اختلافات توالی DNA به ارث رسیده تعیین می‌شود، اما اینکه کدام ژن‌ها مسئول هستند و برای اثرگذاری بر قد چه می‌کنند فقط تا حدی شناخته شده است. برخی جهش‌های ژنیِ نادر دارای اثرات شدیدی بر قد هستند (برای مثال گونه‌های ژن FGFR3 که سبب آکندروپلازی، یک بیماری نادر که با قامت کوتاه مشخص می‌شود).
اما در بیشتر افراد قد تا حد زیادی توسط ترکیبی از اختلافات ژنتیکی کنترل می‌شود که هر یک اثرات خفیفی بر قد دارند به اضافه‌ی مشارکت کمی از فاکتورهای محیطی (مانند تغذیه). بیش از ۷۰۰ عدد از این تغییرات ژنی کشف شده است و انتظار می‌رود که تعداد بسیار بیشتری نیز شناسایی شود. برخی از این تغییرات در ژن‌هایی رخ می دهد که مستقم یا غیر مستقیم بر رشد صفحات غضروفی اثر می‌گذارند. این صفحات نواحی هستند در استخوان‌های بلند پا و بازو که استخوان تازه تولید کرده تا وقتی کودک بزرگ می‌شود استخوان‌ها را بلند تر کند. عملکرد بسیاری دیگر از ژن‌های مرتبط با قد ناشناخته باقی مانده است.
علاوه بر ژن FGFR3، محققان صدها ژن دیگر را شناسایی کرده اند که در ناهنجاری‌های نادری که اثرات شدید بر قد دارند دخیل هستند. این ژن‌ها (و بیماری‌های که ایجاد می‌کنند) عبارتند از FBN1 (دیسپلازی اکرومیکریک، دیس پلازی گلئوفیزیک، سندرم مارفان)، GH1 (نقص هورمون رشد ایزوله شده)، EVC (سندرم الیس وان کره ولد، دیس استوزیس اکروفاشیال ویر) و GPC3 (سندرم سیمپسون-گلابی-بهمل). با مطالعه‌ی اثرات شدیدی که نسخه‌های تغییر یافته این ژن‌ها بر قد دارند، دانشمندان امیدوارند در مورد اثرات متقابل پیچیده میان این ژن‌های دخیل در قد طبیعی به درک بهتری برسند. برخی ژن‌ها مانند ACAN حاوی تغییرات نادری هستند که سبب ناهنجاری‌های رشدی شدید شده و همچنین تغییراتی که با اثرات خفیف تر بر قد افراد مشکلاتی در سلامت ایجاد نمی‌کند. شناسایی سایر ژن‌های مربوط به قد و تغییرات ژنتیکی با اثرات بزرگ یا کوچک، یک حوزه فعال از تحقیقات ژنتیک به شمار می رود.
از آنجا که قد توسط انواع ژن‌های مختلف (یک الگوی وراثتی به نام وراثت چند ژنی) تعیین می‌شود، پیش گویی صحیح اینکه یک کودک چه قدی خواهد داشت دشوار است. وراثت این تغییرات از یک والد به توضیح این سوال که چرا کودکان معمولا تا حدود قد والدینشان رشد می‌کنند کمک می‌کند، اما ترکیبات مختلفی از تغییرات می‌توانند سبب شود خواهر و برادرها قدهای متفاوتی داشته باشند. قد توسط سایر مکانیسم‌های زیست شناسی (نظیر هورمون ها) که همچنین آنها نیز توسط ژنتیک تعیین می‌شوند متاثر می‌شود، هرچند نقش این مکانیسم‌ها کاملا شناخته شده نیست.
علاوه بر تعیین کننده‌های ژنتیک و زیست شناختی، قد همچنین توسط فاکتورهای محیطی شامل وضعیت تغذیه ای مادر طی بارداری، سیگاری بودن یا نبودن، و مواجهه او با مواد مخاطره آمیز متاثر می‌شود. یک کودک فعال، سلامت و با تغذیه خوب احتمال دارد که فرد بالغ بلند تری شود نسبت به کودکی با تغذیه ضعیف، بیماری‌های عفونی یا مراقبت‌های سلامت ناکافی. فاکتورهای اقتصادی اجتماعی نظیر درآمد، تحصیل، شغل نیز بر قد موثر است. .
در برخی موارد قومیت در قد بالغین نقش دارد، اما مطالعات روی خانواده‌های مهاجرین نشان داده که جابجایی به یک کشور با دسترسی بهتر به غذا و مراقب‌های درمانی و فرصت‌های شغلی می‌تواند تا حد بر قد نسل بعدی زیادی اثر بگذارد، این امر نشان می‌دهد که برخی اختلافات قدی بین قومیت‌ها با فاکتورهای غیر ژنتیکی توضیح داده می‌شوند.
